YIKO
Nyathi
ma wuoyi otho iyike nade?
Nyathi ma wuoyi kotho to iyike e bat madichwo (bat
korachwich) but od min mare kawiye orango rangach. Kata min nosetho to
nyaka yike mana but kamane od min nitie. Ndalo ang’wen bang’ yikne to
iyweyo liel kato iliel jonyuolne. Mano
e kaka itieko dhoch ka nyathi ma wuoyi otho.
Nyathi
ma nyako otho iyike nade?
Nyathi
ma nyako ma pok oneno remo kotho to iyiko e bat koracham but od min mare
ka wiye rango tok pacho. Bang’ ndalo adek to iyweyo liel kato
ilielo jonyuolne. Kaen nyako moseneno remo to iyike e tok chiel bat
koracham nimar ochalo migogo kata obedo nipok omak bade kamano.
Jaduong’
dala otho iyike nade?
Jaduong’ pacho kotho to iyike e dhood dhako maduong’
(mikayi) e bat koma dichwo (bat korachwich). Kuom ngima masani to jodongo
thoro loso limba kama iyike joge duto, kuom mano iyiko jaduong’ kama
noseyango mondo obed limbono ka wiye orango rangach.
Kapok iyik jaduong’ to nyaka iyang’o rwath. E
thuolono jodala nindo e magenga nyaka ter buru eka ji kee.
Ndalo ang’wen bang’ yiko jaduong’ itero buru e
pap; rawere gi jodongo kanyakla bukore gi pundo, tweyo bwombwe, gidhi omo
togo e dho wath kendo gichomo godo pap kama idhi bule gweno mar tieko
dhoch. Nyasino chakore saa onyango, mon to dong’ pacho karito room ne
joma notero tipo jaduong’ e pap kuno.
Kanyo e kama yawuoyi chako riemboe jachien ka
gichwoyo kuot kendo rwedhi bende chwoyo liel ma rwath manyap to nyaka
ringi, ithuyo rwedhi korka dhap rwedhi chakore.
Bang’ mano gichako goyo oporo, bunde, asili, buu,
gi kit nyatingli matindo tindo mag timo nyadhi ka gisembo dhok gichomo
dala, kanyo ema mon biro romonegi kobuko pundo mar timo nyasi tero buru,
ichako goyo nduru gi wende mag nyadhi nyaka gichop pacho.
Bwombwe, togo, oboke gi tonge mane yawuoyi odhigo e
wath iketo e wi liel bang’ nyasino. Eka iketo math mar otia, mbare,
oseke tuomore ma piny oling’ mana ti. Bange jonduma chako moro welo mane
oyworo. Gikanyono ema iyweyoe liel kendo miyo ma wuon manyasi mar dipo
lielo jodala duto.
Mano koro oyawone wagogni gi welo mondo odogi ka
girito duogo e tedo (kata rapar bang’ ndalo mosechan gi jodala wegi).
Dhako
otho iyike nade?
Iyiko dhako e bat acham (kata e bath chwore koracham
e limbo) ka wiye ochomo tok pacho. Inindo e magenga ndalo adek, bang’
mano mon tero buch miyono, chwo ok ter buch dhako; bund kalapapla gore gi
nyitingli matindo tindo mag tero buru. Ibulo
gweno (ma dhako, si ) ma kayuoche chamo e magenga kanyo.
Kapok oyike to iyang'o dhiang’ dwasi. Eka iyweyo
liel kendo ilielo nyithinde, wuon pargi bende nyaka liel chieng’no.
Dhako
otho kariya iyike nade?
Ka od dhakono pod nitie to irwake e pacho kod mbunga
(itucho kor chiel) kata kaka wuon pargi opuodho. Loko dhochne jaduong’
biro tieko kaka chik dwaro nimar mano ne chiege.
Dhako
otho kariya to oyudo ka chwore osegoyo dala gi dhako matin, iyike nade?
Iyike e dir pacho gi oko, kendo en tich matek mar
tieko kwer nimar jaduong’ nyaka tiek dhochne e duol (abila) ka oonge gi
duol to chune ni nyaka oger hindi (kiru) motiekoe dhoch dhakono. Bang’
tieko mago duto to nyithinde bende nyaka rit chike mag pach kaka dwarore.
Nyathi
ma min obirogo iyiko nade?
Iyike mana ka nyithindo ma moko mak mana ni bure min
mare ema chako. Jaduong’ ok tiek chikene min mare kende ema ilielo, mano
timore nikech jaduong’no ok wuon monyuole.
Nyathi
ma min mare nosetho iyiko nade?
Iyike
but od min mare, kata e limbo
moseyiedhi mar yiko e dalano. Kaponi od min mare nosegore piny to nyaka
pim kama nogere od min ema iyike.
Nyathi
ma kimirwa to min onge iyiko nade?
Nyathi
ma kimirwa mane min ok okendi e dalano iyiko e bat korachwich e tiend
chiel. Kaen gi dhako to iyike e dir od chiege bat korachwich.
Jaduong’
olal oko motim liende kendo oter monde, oduogo kangima itimo ang’o?
Koduogo
oyudo ka monde oseter kendo olok ne gi udi, irwake e pacho gi manyasi,
ogero hindi (kiru), kanyo ema odakie nyaka chopi oger ode. Kanyo ema
oriwore gi monde.
Jalako nyaka madh manyasi mar dipo, gikanyo ema owuokie kendo odok dalane ma ok ochak oduogi kanyo kaka yande osebedo ka odak motelo. Kuom hawi marach ka ne jalako oloko ne mon go pacho to jaduong’ ok donj e dalano.