omwabangthojok Od Wadu
     
 

 

JOKA-OMWA BANG’ THO JOK

( yawuot Jok mane odhi dala Omwa owadgi Chwanya, en chogo mane onyuol bang’ tho wuon, mano ema omiyo nochake nying’ wuon)

Kane Wanjare osenego wuon ei bel to owtene ma moko nodhi ogore dala Omwa. Yawuoyi mane odhi dala Omwa gin; Rateng’ kod Nyawegi. Joge Omwa gin; Orando, Puonja kod Arombo. Magi ema iluongoni jo-Kisumo, kata kamano onge ng’at miluongoni Kisumo, mano ne en mana chiro mane ji wilore kodhi kisuma.

 Koro mogik kapok atieko to daher mar loso kuom wuoyi matin mane onyuol bang’ tho Ramogi Ajwang’;  en bende nochake Ramogi to kare olal nono nimar ka idhi ei Alego to iyudo joka-Ramogi, ei Suba bende gintie, Sakwa milambo gi Tanzania bende ogandane moko odakie, omiyo en ok ogero dalane owuon.

 Nyikwa Ramogi Ajwang’ koro agenoni un kod yangruok malong’o kuom wuodh joluo kochakore Babylon nyaka Kenya, Uganda gi Tanganyika kama joluo odakie sani. Meduru puonjo nyithindo matindo weche machon mondo kik wigi owil gi kar chakruok Luo.

 Pod abiro medo kelonu migepni modong’ kendo leronu tiend weche moko ma nyalo bedo ni ok uwinjo maber. Ka ng’ato nigi wach moro monyalo medo to mondo otim berne omedwa paro kuom wechegi.

MIGAWO MAR ABICH

GWETH MANE CHWANYA OGWEDHO GODO ONYANGO RABALA TO OKUONG’O YAWUOTE

Onyango  wuod Okuom Ng’ech, min mare en Biego. Kane kech moro owuok to nodhi kisuma ka waygi Wich Lum dala Chwanya. Bang’e ne ok odok kendo ne chuore, Chwanya nokawe moloke chiege; omiyo Onyango nopong’ dala Chwanya. Kata obedo ni ne obi kode kamano Chwanya nohere maloyo kata yawuote owuon nikech ne en ratego kendo nohero kwath. Kane osepong’ nonyalo dhi peyo dhok, kuom mano Chwanya nonyise ni dhok duto mopeyo to nobed meke, omiyo nodoko japith ma ratipo ahinya.

Yawuot Chwanya nomako kode sigu ni ere kaka wuon’gi nyalo hero kimirwa, ne giparoni obiro ketho dalagi. Gweth mare noyudo kama: Kane ochopo ndalo mane Wasikoyo (slave traders) ochopo e piny Luo to ne githoro mako ji mathoth ahinya.

Chieng’ moro achiel ne gichopo edala Chwanya; e thuoloni noyudo ka Chwanya koro osebedo jaduong’ ne ok onyal yombo wasikoyo, omiyo nomake. Kane Onyango oduogo dala to oyudo ni wuon mare ema ose maki, yawuoyi ma moko to noluor ni ka diponi giluwo bang’ wuon’gi to wasikoyo biro chielogi gi gima muoch (bunde).

 Onyango to ne okawo kuode kod tong’e mowachoni ka wuora manyocha ohera ema osemaki, owetenagi biro riemba, omiyo nogweyo malich kagima ng’ato otho edalano. Bang’e nonyiso ji ni an adhi tho gi wuora, kendo nowuok gi ng’wech. Kane okayo e dhi wadh to oyudo ka wasikoyo koro oyo mach godhiambo to joma omaki to nitie ei yie.

Omiyo ne omuomore ka ojajni malich kuom jo-wasikoyo; kane gineno kamano to gin bende luoro nomakogi, omiyo ne giwuok gi ng’wech ka gi manyo kuma bunde nitie. Apoya nono Onyango nodhi mokawo wuon mare kendo owuok godo. Jo-wasikoyo notemo lawe to ne ok gijuke ngang’.

Kane ochopo dala to Chwanya nomako bade ma onyiseni; “Jogegi nochwore gi tong’ kendgi, to jogenagi duto to nobed jotichni (wasumbnigi), in emani bed RUOTH kendo tong’ini emano bed bilo mar piny”.

Bang’ tho Chwanya noyudo Onyango koro ose nyuomo chige maduong’ miluongoni Tuda Nyamwa. Nowuok mong’ado nam nyaka loka milambo but got miluongoni Ruri. Mano ekaka ne ogero pinje ang’wen kaka nyocha ase ganonu motelo (Karungu, Kadem, Kanyamwa kod Kanyidoto, “kanyadoto”).

 

Jagoro kendo jarit od Twak; Mikayi Adhiambo Nyar Kochogo
Copyright © 2004 by [Joluo dot Kom]. All rights reserved.
Revised: 12 Aug 2004 00:32:33 +0200 .