LOCH NANGA EI MUMBO (KASIPUL - KABONDO)

 Bwana Obilo (Hobley) nogero kar romo Alego Nyagowa ei Karachuonyo to Bwana Abeka (Baker) to nogero baraza mare Agoro Sare ei Mumbo kama sani ogere Agoro Sare Sekondari. Mano ekaka nopogi loch mar Karachuonyo kod Mumbo masani iluongoni Kasipul-Kabondo.

Ruodh Mumbo e kindeno niluongoni Mig. Oyugi wuod Rapemo, mane ng'at morabet ma onge ng'at mane inyalo pime godo e piny masani. En emane okonyo jo-Mumbo loyo wasigu mane monjogi kaka jo-Kisii gi jo-Lang'o.

Oganda jo-Kasipul duto nohero tichne kendo onge ng'at mane nyalo pinge. Kane odoko jaduong' moti to Mig. Omiti nokawo loch kaka ruoth., kaluwore gi kit tichne ne ok en ruoth maber ahinya kaka Oyugi. Jo-piny nochako oyiero Mig. Auma kaka ruodhgi nimar Omiti ne ok nyal rito piny maber.

Auma kaka ruoth manyien ne ok obulo ng'or ekom noteng' lwete mogo bang' dweche auchiel nimar norachie maloyo Auma. Jo-piny nochako oyiero Omiti kaka ruoth, notemo tiyo maber maloyo kaka notiyo mokwongo. Nyaka nochopo oweyo tichne ka osebedo jaduong' moti. Bang'e noyier Mig.Owili kato bang'e ochak oyier Obewa wuon Simba kata ruoth.

Kane ochopo higa 1940 to jo-Mumbo noyiero Mig.Gedion Magak kaka ruodhgi, kendo mae ruoth ma jo-Kasipul puoyo kaka ruoth mane otiyoe maberie moloyo kuom ruodhi duto mane obetie. Magak otiyo kochakore higa 1940 nyaka 1954. 1954 Mumbo nopogi diriyo Kasipul gi Kabondo. Bang' baro piny Mumbo diriyo nobedo gi lokesonde ariyo kod ruodhi ariyo bende. Kasipul noyiero Mig. Zakaria Aseda, Kabondo bende noyiero Mig. Odada.

Kane Aseda koro weyo loch to Mig. Solomon Owango  nobedo ruodh Kasipul. Mig. Odada noweyo tich gi e kore kendo noyier Mig. Mishael Anyango kaka ruoth manyien. Mano ekaka piny Karachuonyo gi Mumbo nobedo ekinde machon.

 Kane Mig. Owango pod ruoth to nobar Kasipul didek (West Kasipul, Central Kasipul kod East Kasipul), Owango nodong' Central to West Kasipul noyiero Pius Adoyo wuod Owiti. Owango noweyo tich ne  Mig. Lawi kaka ruoth manyien mar central Kasipul. Mig. Pius Adoyo wuod Owiti kaka ruodh maduong’ kod jolupne e gwenge mag, Kanyango, Kotieno kod Kokal mano oyudo ka koro Mig. Karilus Ojwang' rito Kokal sub-location. Mig. Paul Agong' wuod Ochuodho nobedo ruodh Kotieno,  Mig. John Owidi "Nyandieka" bende ne ruodh Kanyango sub-location mano e kaka gweng' West Kasipul nobedo gi ruodhi nyaka koro ochopo kama Mig. Owidi magoro okawo higa 1975.

Thone nowuok eyor masich mach, kane jomibadhi omake kendo otweye e ot korka chinyo mach, mano wach mane omako dho jo-Kanyango piny mangima. Kata kamano lochne nobedo maber nomar norieyo oganda, jomoko bende ne ok morgi tije, jatend oganda bende ok nyal moro ji duto, nyaka oyud joma kwero timbege mabeyo kata maricho.

 Mig. John Amola Yara noyier kaka ruoth manyien mar Kanyango kendo bang' ndalo mogwarore Mig. Ojwang' bende noweyo tich kato Mig. John Owidi Okwanya (ma en Owidi ma ja-Kokal) okawo tich kaka ruodh Kokal.

E thoulo masani pogruok osebedo e gwengegi ma koro okidhgi matindo tindo, Mig. Adoyo oweyo tich ne Mig. Walo kaka ruodh South Kasipul  mano oyudo ka West Kasipul koro irito gi Mig. Awino Jonyo ethuolono ochak obar west Kasipul kendo oloso gwenge ariyo (Kodera gi Konuong’a), ethuoloni Kodera irito gi Mig. Phillip Onuong’a, Konuong’a irito gi Mig. Lawrence Mbaka. Walo nomedo bedo ruodh South Kasipul kendo ochak obare diriyo moloso Kowidi kod Kokech.

Walo nobedo ruodh Kokech. Mig. Walo koro midekre nyocha omako omiyo nochune ni nyaka owe tich, Kokech sani irito gi Mig. Joash Ndia to Kowidi noyiero Mig. John Otieno Chando kaka ruodhgi, Kanyango sub-location bang' Mig. Amola Yara noyiero Mig. Tom Owidi (wuod John Owidi Nyandieka), nyaka sani pod en ruodh Kanyango.

 Pod wabiro medo ndikonu kaka ruodhi notiyo ei East Kasipul kod West Kasipul nyaka chil kawuono omiyo pod som kodwa nyakwar Ramogi Ajwang'. (med somo wechegi e agaja mantie mwalono)

LOKRUOK MANE SIASA OKELO EI KARACHUONYO

E ndalo mosekadho ei piny Luo mon emane chulo osuru, chuo to ne choko osuru kuom mon, kendo dhako mane otamore chulo osuru to ne yudo kum matek ahinya. Josol osuru ne keto ranyisi moro e dhoudi mane gisekawe chudo, kata kamano chuo mathoth ne ok mor gi chikni omiyo ne gichako penjore giwegi nito ere gima omiyo mon ema nyaka chul osuru? Kuom hawi maber Mig. Ojijo K'Oteko ma ja West Karachuonyo nochako pingo wachni mager ahinya. Oganda noriwe lwedo kuom wachno, kendo ji ne mor kod  pacheno ahinya.

Higa 1919 nobedo japuonj Maseno bang'e nochako otiyo e posta ma Kisumo kaka postmaster gikanyono nochako pingo wach mar kawo osuru kuom joma mine, kendo noweyo tijeno mi nochako maling'ling’ mar siasa. Higa mar 1920 kadhi nyime kanyo nochako bura miluongoni; Kavirondo Tax Welfare Association kod Mig.Benjamin Owuor Owaga kaka jagoro mare., burani nong'ere ei Luo ni: "PINY OWACHO".

Jo-Nyanza duto nobedo jo-kanyono mar burani kendo noyudo huma maduong’ ei Kenya mangima nyaka nochopo kama serekali ogolo chik mar kawo osuru kuom joma mine.

Jagoro kendo jarit od Twak; Mikayi Adhiambo Nyar Kochogo
Copyright © 2004 by [Joluo dot Kom]. All rights reserved.
Revised: 12 Aug 2004 00:32:34 +0200 .